Imru yundin tamrart yewwi-d ɣef tudert n yimezdaɣ n taddart n At Wessu uɣur tuget temsalt n yimenɣi n yiman gar yimezdaɣ n taddart-a yettu zzman.
Taqsiḍt ad d-tebdu seg wasmi ara tettuɛayer Ḥasina, imi ur tesɛi ara dderya, dɣa ad tuɣal d llazuq i ttefẓen medden deg yimi ssbeḥ meddi, d ayen ara yeǧǧen taǧǧalt tamcumt Messeɛd ad as-d-tefk yiwen n usafer ara tt-yeǧǧen ad terfed s tadist. Meɛna aɛeqqar-nni d win ara yesxeṣren di ṣṣura n llufan ara d-ilalen akken ad d-yeffeɣ d aɛiban “Ḥasina terfed tadist n mmi-s amenzu, aɛiban ahat qedcent ugar n lewqam teḥcicin-nni, ilul-d d aɛiban ur d-iwint tgecrar adif” (sb44).
Nniya n Ḥasina, tessaweḍ-itt ad teg laman deg taǧǧalt akken ad as-tefk cwiṭ si tebḥirt-is ad teẓẓu deg-s leɛqaqer isejjayen, meɛna di tidet ur yelli d leɛqaqer n tujjya, maca d tiḥcicin n lehyuf. Yeffeɣ lexbar di taddart, tewweḍ tecmat at taddart, yiwen ur yumin belli mačči d nettat i yeẓẓan ayenni, d ayen i yeǧǧan Ḥasina ad tɛelleq iman-is, imi ur teqbil tacmat i tt-yedlen nettat d twacult-is, dɣa dagi ara bdun ad ttlalen iɣeblan deg taddart-a At Wessur. Seg tmettant n Ḥasina, llant-d tmenɣiwin-nniḍen n yiman, d ayen i yeǧǧan imsulta ad d-beggsen ɣer temsalt-a akken ad nadin anwa akka i ineqqen, acuɣer i neqqen d wamek i neqqen, imi ssawḍen umnen belli ulamek ara ttemsetbaɛent tin deg tin tmenɣiwin n yiman kan akka, abeɛda seg wasmi terna Tili, yiwet n tlemẓit i iḥemmlen tudert.
Musa amwali, imsetbeɛ n lkumisir neɣ ula d gma-s n uɛiban, Lbacir d wid yuzzlen aṭas deffir temsalt-a akken ad d-skeflen tidet deffir waya, akk wwḍen ɣer yiwet n tririt: win i neqqen yettaru, yettaru s yimru aberkan yerna tira-s tmal. Di taddart-a, yella kan yiwen yettaru, yerna ɣur-s axxam n useẓreg: d Asirem, aɛiban, gma-s n Lbacir, meɛna ulac win ara yamnen aya, yak d aɛiban, ur yettbedday ara, ulamek ara iɛelleq wid yettnuɣu ɣer tzemmurt? Tamsalt-nniḍen, imurar s-wayes ttwaɛelqen akk ulac-iten, di tsastant i d-yellan ufan-ten deg texxamt n uɛiban! D tidet ihi aɛiban yezmer ad ineɣ? S wacu: s yimru neɣ s temrart?
Imru yundin tamrart, ungal amsaltu
Ungal amsaltu d ungal ara naf di tsekliwin tiberraniyin, anda i as-fkan tabadut
Ma nuɣal ɣer tewsit-a n wungal, ad t-naf d amaynut di tsekla taqbaylit. Ungal-a amsaltu, d amezwaru di tewsit-a (ɛla ḥsab n tmarut) neɣ ahat llan-d wid i t-yezwaren ma neddem-d “Askuti” n Saɛid Seɛdi? Ungal-a yesɛa tulmisin i d-yemmalen belli d ungal amsaltu:
- Tasastant (une enquête): d tin i gan yimsulta, Musa amwali, imsetbeɛ n Lkumisir akked Lbacir i ixeddmen (ditecteur privé)
- Anɣa (un crime): wid-nni ttafen ttwaɛelqen ɣef tzemmurt.
- (un mode opératoire): d amecwar-nni i yeḍfer ama d Musa, Imsetbeɛ n Lkumisir akked Lbacir.
- (un mobile): d ttar i yebɣa ad d-yerr ɣef wid yellan deffir lmut n yemma-s Ḥasina, xas ma yettaru kan i yiman-is, meɛna baba-s, mebla ma yeẓra mmi-s, yettazn tibratin-a yettdemmiren ɣer tmenɣiwt win ara tt-yeɣren.
- Asfel (une victime): xemsa n terwiḥin i yemmuten, tin n Ḥasina d tamenzut:
- Anemhal yugin ad iceyyeɛ Aɛiban ɣer uɣerbaz n yimenza deg tmannaɣt, d netta diɣen i yugin ad ifekk araz i Lbacir imi yessetḥa ad d-yebder tawacult-is.
- Taǧǧalt Messeɛd, d nettat i yundin tifxet i Ḥasina, yemma-s n Uɛiban d Lbacir.
- Lmir aqdim, icemmten Ḥasina deg taddart.
- Tili, isem-is aḥeqqani Yamina, d taneggarut i yufan tɛelleq ɣef tzemmurt.
- Amṭalmu (un coupable): Aɛiban, Baba-s Ɛebd Lɛali.
Tasiwelt n wungal-a, d tin ɣezzifen aṭas, acu kan tewwi-d ineḍruyen akken mseḍfaren. Dɣa d tin yebdan seg wasmi tella Ḥasina d tiɛiqert ur tettarew ara, almi d asmi i d-tesɛa dderya. Tameskart d tin i d-yulsen tiqsiḍin n yiwudam-is akken i d-mseḍfarent: taqsiḍt n Ḥasina, tin n taǧǧalt, tin n Uɛiban, tin n Tili, n Uzefzaf,…
Ma nuɣal ɣer uɣanib n tira i tessemres tmeskart deg wungal-a, ad t-naf d win yeffren cwiṭ abeɛda di tazwara-nni, syin yuɣal yettifsus i tɣuri. Tessemras yal tikkelt tinfaliyin i yesruḥuyen tikkal anamek n wayen nella neqqar-it, dɣa dagi ad d-nebder lixsas fessusen yellan deg-s, win yerzan daɣen asemres iwatan n usigez, acku akken d-nenna yakan, ɣezzifet tsiwelt, yettuqqet usemres n tenfaliyin i yella d tinaddayin (zemrent ad ttwikksent akken ad tifsus tɣuri-ines).
BELLAL Tilelli