Deg taggara n ṭrad amadlan wis sin (1939-1945), Hiroo Onoda, lyuṭna deg lɛesker n Japon, ceyyɛen-t ɣeṛ tegzirt « Lubang » n tmurt n Philippine. Weṣṣan-ten, netta d imeddukal-is, ur berrun i sslaḥ, ur neqqen iman-nsen, ad wwten alama mmuten.
Kra wussan segmi uwṭen, teẓdem fell-asen Marikan, rewlen ffren deg lɣaba, kemmlen imenɣi kkaten rewwlen. Tefra lgirra, ifuk ṭṭrad, tamurt n Japon akken ad tesseɛlem lɛesker-is tfuk lgirra, tbera i tebratin seg laḍyawat ɣef tegzirin n Philippine. Lɛesker n Japon merra yennejmaɛ siwa Hiroo Onoda d tlata imeddukal-is qqimen din kemmlen amennuɣ; ɣur-sen nuhni ur tfuk ara lgirra, tibratin-nni ttɣilen d tikellax n Marikan.
Sin seg tlata-nni mmuten, wis tlata ibeddel amkan, yeqqim Onoda weḥde-s deg lɣaba.
Lḥukuma n Philippine d lɛesker-is, Lḥukuma n Japon wwten s tzemmar-nsen merra ad d-ṭṭfen Onoda, ad t-sɛelmen tefra lgirra, ad t-terren ɣer Japon ur ssawṭen ara. Yeqqim yeṭṭef akken deg wawal-is, ur isrus ara sslaḥ ayen yebɣun yeṭru, tlatin iseggasen seg 1944 alami 1974. Yedder s wučči n lbanan, aksum n lmal i yettaker i yimezdaɣ n tegzirt Lubang.
Ayen ɣer ur uwiṭent ara lḥukumat n Japon d Philippine, yuweṭ ɣur-s yiwen ilemẓi qqaren-as: Norio Suzuki. Norio Suzuki yettḥibbi tikliwin ; tudert-is yessɛedda-tt deg yiberdan; yekka-d xilla tmura n Tefriqt d usammar alemmas ; anida yufa ad ines, ayen yufa ad t-yečč. Yesla kan s taluft, yeggul ar’ad yunag fell-as. Yufa-t. Hiroo Onoda ur yumin ara Norio Suzuki alami i yuwi did-s Lekumundu n lɛesker. S wakka i yessaweṭ ad t-yessimen belli tfuk lgirra, ad isers sslaḥ.
Onoda yeqqimen 30 iseggasen deg lɣaba n tegzirt « Lubang » yeqqel mucaɛ deg dunnit merra, mačči kan deg Japon. Tazwara yegguma ad iɛic deg Japon, axaṭeṛ mačči akken yeǧǧa tamurt i tt-yufa, mačči d tin i ɣef yennuɣ. Taggara, ibeddel ṛṛay, iqqel ɣer tmurt-is, ixdem isaragen deg tesnawiyin, d timsirin ɣef tudert d umezruy.
—-
Iɣbula:
- fascinant-Japon.com
- bbc.com. James Balmont,BBC Culture
- Mark Mason. L’art subtile de s’en foutre
El Hadi BELLA
It Wartiran, 23.11.2023