Tteddun wussan, ttafen-d ṭṭebba belli aṭṭanen-a yeṭṭuqten   : ssker, laṭansyu, axenzir (cancer), sebba-nsen d « REWWI N WALLAƔ». Yerna tuget n yimdanen umnen d annect-nni i d sebba, txus-ten kan tebɣest ad beddlen tikli n tudert-nsen.

Amur ameqqran seg tebɣest n tudert ata-n deg tebɣest ubeddel n wudmawen n tudert mara yiliq ubeddel, ama d yiwen umdan  kan, ama d agraw n yimdanen. Dayi, ad  ad ifak ccɣel n ṭṭbib, ad yekecm win n bab n leεqel.
« Rewwi n wallaɣ »,ur d-yettas ara qbala seg uguren d inezgumen n dunnit, yettas-d seg wamek nettqabal uguren d inezgumen-nni. Axaṭer i yellan gar-neɣ did uguren-nneɣ, d tamuɣli-nni i nzewwir ɣer wallaɣ, s tin i nsekked udem n wugur, d tin i d tala n « Rewwi n wallaɣ»-nneɣ yal ass, ama gar-neɣ d yiman-nneɣ niɣ gar-nneɣ d medden.
Ugur-nneɣ ameqqran deg dunnit, d amek nettqabal uguren n dunnit-nni yakan, ttsemma amek ten-nsekked ? amek i asen-sḥussay? Amek ten-nfehhem ? S yiwen n wawal, ɣer wacu inettaqqal akken ad nesked uguren-nneɣ? I mi d ayen i nzewwir ɣer wallaɣ-neɣ i yettaran uguren n dunnit, d uguren n tezmert.

Amedya:
Mara ḥesbeɣ aɣelluy-iw ɣef lqaεa deg uzniq, d lεib, ad sḥussayeɣ s lεib kul mara ɣliɣ ɣef lqaεa. Maca, zemreɣ ad d-sellkeɣ iman-iw seg uḥulfu-ayi, s usefsi n tmuɣli iyi-irran aɣelluy d lεib. Dayi nezmer ad nerr ɣer tmusniwin am “tanthropologiet” d “tpsychologiet” ad aɣ-εawnent  ad nefhem, melba ma nettu amuqel deg yiman.
Yal iman, akken yebɣu  yili uswir n leqraya d tmusni n umdan, deg-s yettwaffer wayen id-yelmed d wayen id-jeṛṛeb seg tudert-is. D ayen i yettaznen azal n yimdanen, yettarra-ten kifkif-hen deg leqder.
Nniɣ-d ur yettaqqal uneqraε deg ubrid d lεib, alama terriṭ-t d lεib. Mara nettwirgem, ur tettaqqal ara rregma d tukksa n leqder alama neḥseb-itt d tukksa n leqder.

Ma ur nesteqsi ara ɣef umeddakel, mačči lmeεna-s neǧǧa-t, siwa ma d tidet neǧǧa-t.
Aqcic ur nuɣ ara awal n baba-s, mačči lmeεna-s ur t-iṭuε ara, siwama nɣil ur t-iṭuε ara.
Mara iɣil umdan, lexsara-s, aɣelluy-is, feccal-is…, d tukkra n dunnit; ad teqqel d   tukkera  n  dunnit d tidet.
Ulac ugur yeṣfan, uguren akk llsas-nsen d ttexmam i nzewwir ɣer wallaɣ-neɣ. D win ara yessefsusin niɣ ara yessemckuklen tifrat-nsen, nezmer ad d-nger iseqsiyen uqbel ad nxemmem ɣef tifrat n wugur.
Mara xemmemeɣ belli asṭixxer iyi-isṭaxxren  seg uxiddim sebba-s d “tambiryalit”, d “taahyunit”, d “tamasunit” d wayen yeqqnen ɣur-sent, akka ur ruḥeɣ ara qbala ɣer tifrat, ɣas “tamberyalit”, “taahyunit” d “tmaunit” llant d tidet.

Ur nttettu ara belli tayri n talsa ur telli d tayri n umdan. Ɣef aya xilla tmegraṭ i iṭran s yisem n talsa.
Am umennuɣ mgal tampiryalit, tajaddit d tiferεent ; wa,ur yelli d amennuɣ ɣef kra iban, niɣ mgal kullec, niɣ mgal kra, niɣ mgal kra ur yelli.
Amennuɣ n tidet deg dunnit mačči d amennuɣ ɣef tidet, d amennuɣ n tektiwin ara yefrun uguren d inezgumen id-ttmaggaren yimdanenn deg ussan-nsen, yal ass.
Afham n ugur d aquddim amezwaru   n tifrat.
Dayi id-yettbin umgarad gar ṭṭbib d uderwic. Ṭṭbib ad yunag ad yefhem ugur, ad as-yeqqim, ad as-yefk lweqt i as-ilaqen akken ad t-yefhem s ttawilat n tussna. Maca, adrewic ad t-id-yaf lḥal ɣur-s tifrat tuwjed, ur yuḥwaj ara ad ixemmem akk ; d ayen i yessṭemεen imeɣban  d igellilen.
Ma yella afham n ugur d win i d aquddim amezwaru n tifrat, ayen i as-nzewwir i ufham-nni yezmer ad aɣ-yesseεreq abrid ɣer tifrat.
Iεreṭ-iyi umeddakel-iw ɣer uxxam-is. Kra qqimeɣ din, d netta yettezmumug-d ɣur-i. Maca, ur iyi-d-yefki ad ččeɣ, ur iyi-d-yefki ad sweɣ. Ad fehmeɣ belli ur yelli ara d imhewwen. Yezmer ad yili wakka. Annect-a ad t-qqneɣ ɣer wakken fehmeɣ asnubgi-nni.
Ssneɣ yiwen, acemma ur t-yetthewwin deg gma-s, maca asmi t-id-tuweṭ ɣer tegẓelt, yuzzel yefka-as i gma-s tigẓelt. Ihewwen ayen ur yezmir ad ihewwen yiwen.
Ma yella “ccek” deg tallit n uman d tallit tagrikit yekcem deg tfelsafiyin n tudert, axaṭer “cekk” deg ttexmam i nzewwir yettεawan deg uskiw n tliwa  n leεtab n umdan. Ɣef aya ad ak-iniɣ:
Ma yessaweṭ-ik  wugur ɣer “REWWI n wallaɣ”, ata amek ara txedmeṭ:
Ɛell deg lbal-ik belli uguren ur tteddren ara xilla, akka i tga tudert. Maca, d ayen id-segrayen, d ayen s-id-gellun wuguren i izemmren ad yeddren.
Mderdar ad txemmemeṭ, mačči ɣef ugur, maca ɣef wamek ara txemmemeṭ ɣef uguren-ik. Tuget n uguren-ik din i llan.
Ma yella ur tezmireṭ ara ad tefruṭ uguren-ik, tudert ad ṭṭebbeṛ aqqerruy-is deg tifrat.