Maz yessefhem i Lbacir akked Belqa amek tleḥḥu tmacint n zman, yejmeɛ zzit uzemmur ɣer tmesrifegt-nni n laɛǧeb ideg d-ruḥ, yesrafeg yuɣal ɣer planète Ra. Belqa d Lbacir bedden, ttmuqulen am yibuheyufen tamacint tettali ɣer sebɛa igenwan. Ur uminen ara ayen ttwalin. Wa i tebbi wa, ad d-akin si targit. Mačči d targit. D ippuciḍen i sbelɛen? Ala mačči almi d ass-nni, rnu tlata kan i swan. Mi d-uɣalen ɣer leɛqel-nnsen, ṭfen abrid s axxam n Nna Sadiya ad as-mmeslayen ɣef Maz akked tmacint.
“- Awah a Belqa, ulamek nekcem ɣer nna Sadiya nettraḥ d lalkul.
– D acu tenniḍ lukan ad nerkeb di tmacint n Maz? Mi d-nuɣal ad ner ɣer nna Sadiya.
– D ṛṛay ! Neẓra amek tleḥḥu siɛqa-agi, ekker ad nruḥ,ad tt-njerreb, ad ncali ! Maɛna sani ? Γer milmi ?
– Telḥeq-d tefsut, acu tenniḍ lukan ad nerzu ɣer Wad Aɛisi n yebrir 1980
Kecmen tamacint, bdan asxentec. Amecwaṛ akka, ufan-d iman-nnsen di Qsenṭina n yebrir 1980 Tizenqatin n Mansourah ɛument d ilmeẓyen ttuɣun : “à bas la repression, liberté d’expression!”, « Ɛrabiya fi lmadrasa ! ». Lbacir d Belqa bbehban. Ur fhimen tirent. Ur fhimen ara belli asxuntec-nnsen yewwiten ɣer la dimension nniḍen. Wis d acu-tt tqeffalt-nni inulen, tessaweḍ-iten ar Cirta. Lḥasun, ddan deg yiberdan n Qsenṭina alarmi sen-d-ban teplakt anec-ill-att ɣef lḥiḍ n yiwen ubaṭima, anect-ill-at ula d netta. Taplakt tura s tmaziɣt akked tefransist : « Tirni n Iɣallen i yIdles d Tugdudt (T.I.I.T) , Front de Forces pour la Culture et la Démocratie (FFCD)”. Nnig teplakt, asenǧaq n yimaziɣen yettferfir. Kemmlen di tikli, alrmi wweḍen ɣer Tqenṭert n Sidi M’Cid. Din banen-asen sin isebdad : yiwen Abane Ramdane, wayeḍ n Laimeche Amar. Ayen ten-yeswehmen tutlayt: rriḥa n tmazɣt ulac-tt, medden merra ttmeslayen taɛrabt.
-Wali kan !, d-isuɣ Belqa
– Acu a waliɣ? Nniɣ-ak appuciḍ, ḥala ayen ɛeddan. Tebra ma yeɛwed ad yek imi-iw.
– Nniɣ-ak wali acu yuran deg weɣmis yeṭṭef weqcic-ina: “Sadi, aselway n Tegdudat, ad yerzu ass-a ɣer Qsenṭina”.
Qerben ar tḥanut yeznuzu ijarnanen. Deg weɣmis Ameɣras tella tteswirat n docteur Atmane Sadi, Hadjar, Belayat, Ahmed Taleb Ibrahim, Rabah Deriassa… Nnig tteswirat yura : « Iɛdawen n tmazɣa di lḥebs n Berouaghia »
Mi ɛeddan tama n yiwet n lqahwa, slan i yimeslayen n teqbaylit. Kecmen : d Said Sadi yettmeslayen i At Qsenṭina : “nukni d imaziɣen. Taɛrabt d abruy seg umezruy-nneɣ, maɛna jamais, jamais, jamais ad tuɣal officielle… Si lebɛid ttwaliɣ-kun d izemawen, tura mi d-qerbeɣ… ». Ur yekfa ara awal, kkren tterfiqen-as
Tahar Ould Amar
